Potomitan

Site de promotion des cultures et des langues créoles
Annou voyé kreyòl douvan douvan

Si bo ta stima Haiti …

Emmanuel W. Védrine

Photo (Collage by Jean Rosvelt Meraite IVFOSENP & EDA).

AUDIO

EnglishEspañolFrançaisKreyòlPapiamento

Bo no por ta egoista i mira solamente bo mes
Bo no por purba di blòkia proyektonan di desaroyo
Bo no por funshoná komo spion pa paisnan stranhero
Bo no por funshoná komo traidor pa bo nashon 
Bo no por ta enbolbí den komplotnan pa asesiná presidentenan
Bo no por ta kontra desaroyo ku mester ta tumando lugá
Bo no por stima korupshon, triki, ekstorshon
Si bo ta pensando riba Haiti mañan, pensa riba tur loke ta bon
Si bo ta stima Haiti, bo mester yuda desaroyá bo komunidat natal
Si bo ta stima Haiti, bo no por stroba diaspora* di yuda Haiti
Si bo ta stima Haiti, bo no por pasa henter bo bida ta kritiká sin krea nada
Si bo ta stima Haiti, bo no por ta enbolbí den sekuestro, kreando inseguridat
Si bo ta stima Haiti, bo no por ta enbolbí den komplotnan pa destruí loke ta bon
Si bo ta stima Haiti, bo no por stima sushedad pero limpiesa
Si bo ta stima Haiti, bo no por ta marioneta pa paisnan stranhero
Si bo ta stima Haiti, bo no por bende e tereno di Papa Dessalines’ na stranheronan
Si bo ta stima Haiti, bo no por ta un persona floho sinta sin hasi nada
Si bo ta stima Haiti, lo bo stima desaroyá liderazgo efektivo pa bai dilanti
Si bo ta stima Haiti, lo bo hasi tabounan síviko i boluntario
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta funshoná ku disiplina i integridat
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta traha den konbit, yudando un i otro
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta traha pa desaroyá orguyo
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta mira hafnan i aeropuertonan bunita pa turistanan bin
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta mira brugnan bunita, i kamindanan tur kaminda
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta mira programanan bunita pa yuda orientá hóbennan
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta mira kamindanan bunita pa desentralisá bo pais, lo bo gusta mira kosnan bunita tur kaminda
Si bo ta stima Haiti, lo bo gusta mira desaroyo, infrastruktura ku mester wòrdu hasí
Si bo ta stima Haiti, semper lo bo pensa den tur manera posibel ku bo por yuda
Si bo ta stima Haiti, lo bo mira ku ta normal pa traha duru pa kontribuí
Si bo ta miembro di parlemento, bo no por blòkia leinan relashoná ku desaroyo, nan no mester paga bo sekretamente pa vota leinan ku ta yuda e pais bai dilanti
Lo bo gusta wak desaroyo na tur nivel
Lo bo gusta wak hende tin akseso na koriente tur kaminda
Lo bo gusta wak kanalnan pa muha tereno tur kaminda pa asina haitianonan por haña kuminda
Lo bo gusta wak e kampus di universidat den kada un di e dies departamentunan*
Lo bo gusta wak edukashon grátis i obligatorio  pa mucha tur kaminda
Lo bo gusta mira proyektonan di agrikultura, reforestashon i protekshon di medio ambiente
Lo bo gusta mira un gran ehérsito pa seguridat di Haiti pa asina tur hende por ta liber pa bai unda i ki ora nan ke.

(Ref. Collection «Kri pou liberasyon» [Cry for liberation : Grita pa liberashon]. 15 di yüli, 2025). *Nota: • Departamentunan : divishon geográfiko di pais • Diaspora: Haitianonan ku ta biba den eksterior. Papiamento translation revised by Yaniek Védrine Pinedo).

ANNEXED TEXTS : TÈKS ANEKSE

(Zèv Powetik E. W. Védrine• KòmantèBiyografi)

(•). COLLECTION OF PUBLISHED POEMS. (In periodicals, anthologies and books).
(•). Dezyèm Endepandans • Second Independence • Segunda Independencia.
(•). KOZE LANMOU (Volume I, poetry collection).
(•). KOZE LANMOU (Volume II, poetry collection).
(•). Kreyòl se lang ki towo a (poetry) Kreyol is commander-in-chief.
(•). «POETRY COLLECTION».
(•). POETRY IN HAITIAN CREOLE. 75 p.
(•). Se kreyòl mwen pale (I speak Creole). Kreyòl Connection. 1997. [Ref. in An Annotated Bibliography on Haitian Creole, a review of publications from colonial times to 2000,  pp. 505].
(•). Si m te, m ta...  (If I were, I would).
(•). Tande kri peyizan yo! (Listen to the peasants’ cry), © E. W. Védrine. Ref. in (novel : woman : novela) Sezon Sechrès Ayiti.
(•). The Butios have promised victory.
(•). «TI POWÈM AYISYEN OKTOSILAB». [Poetry collection -- A collection of short octosyllable poems in Haitian Creole with two stanza and eight syllables per verse and eight lines (total); published in the Tanbou (Haitian cultural magazine in Boston) and also appears in newspapers... Some  of the titles include: [•] Pòv k ap mande nan Pòtoprens : Beggars in Port-au-Prince. In Voices of the sun (anthology), Volume I, pp. 274 [•] Peripesi yon ti Pèp Nwa : Hardships of a small Black Nation [In An Annotated Bibliography on Haitian Creole… 2003, pp. 577] [•] Oktosilab pou Alfred Largange : Octosyllable for the late Alfred Largange) [•] Mòtorat : Rat poison. Haïti en Marche. Vol. XI, #2, fev. 1997 [•] Lomeyans pou Mapou : In praise of Jan Mapou, in Haïti en Marche. Vol. XI, #1 [•] Lanmou se yon fri san sezon : Love, a fruit with no season].
(•). 23 POÈMES EN FRANÇAIS ET EN HAÏTIEN 23 POEMS IN FRENCH AND HAITIAN CREOLE. Titles include: 1 • «Afrika oh! Afrika oh! : Afrika! Afrika». 2 • «Au bord de l'Océan : Bò Oseyan an». 3 • «Ce que tu dois savoir : Sa ou dwe konnen»4 • «Dans la Forêt Noire : Nan Forè Nwa : In the Black Forest : Im Scharzen Wald». 5 • «Dans le Parc : Nan Pak la». 6 • «Europe et Espagne : Ewòp ak Espay». 7 • «Les deux Ponts : Pon Nèf ak Pon Women». 8 • «Le voyageur : Vwayajè». 9 • «L'enfant et sa mère adoptive : Pitit ak manman adoktif li».  10 • «L'existence et la puissance de l'amour :Ekzistans ak puisans lanmou (Kat lèt : Four letters. 11 •«L'Alpha et L'Omega : Premye ak dènye». 12 • «L'Haïtien et le Chinois : Ayisyen ak Chinwa». 13  «L'Haïtien, un metis : Ayisyen, yon metis». 14   «L'Oiseau et le printemps : Zwazo ak prentan. 15 • «Où se trouve Haïti? : Ki kote Ayiti ye?». 16 • «Qui vous êtes : Kisa ou ye: Quem é você? : Who you are». 17  «Salamanca : Salamank». 18 • «Saison rouge : Sezon wouj19  «Souvenir : Souvni». 20 • «Souvenir de Vienne : Souvni k sot Vyèn»21 • «Trente ans emprisonné : Trantan anprizone». 22 • «Un temoin : Yon temwen». 23 • «Vive les vacances!  : Viv vakans!».

* * *

Koutwazi : Courtesy
E. W. Védrine Creole Project, Inc. (1992)
Boston, Massachusetts. USA

*

 Viré monté