Potomitan

Site de promotion des cultures et des langues créoles
Annou voyé kreyòl douvan douvan

Calendrier des arthopodes
Août

Jako épi Jannton

Hector Poullet

Jako épi Jannton

Jako épi Jannton. Photo Thomas Benisty.

«Jako volé, volé, volé !
Kaz a manman-w ka brilé !»

(An tan nou té timoun nou pa té ké janmé chèché kyouyé Jako okontrè, nou té ka fè-y monté asi bout a grandwèt an-nou é nou té ka souflé si-y é chanté ba-y pou té rédé-y pwan lavòl. Jòdi-la sé pou finbat èvè Jako sé plantè bannann-la mété pwazon-klòdékòn pou yo pwazonné tout péyi-la1)

On jou an livènaj konpè Jako é konmè Jannton
kontré asi on fèy-pòyò
wouyékon pòt a sik a maléré
afòs sèwkòspora nwè-la té òksidé-y.

Jako:

- Eben Konmè Jannton, ou la toujou alòs ?
   An konpwanndi klòdékòn té fin bat èvè ras a-w !

Jannton:

- E-w menm Konpè Jako ou toujou la !
   A pa té pou té dékalé-w yo té mété pwazon a-yo la ?

Jako:

- Dékalé-mwen ! Tèt a sé nonm-la foukan !
   Yo mèyè oubliyé nou té asi latè lontan avan-yo
   é nou ké la toujou ankò  
   lè disparèt ké ja pwan èspès a-yo la dépi syèktan !

Jannton:

- Alòkifè pwazon-la pa fè-w ahak !

Jako:

- Konfèdmanti, pwazon-la dékalaminé-nou poubon !
   Mé ou sav sa kon mwen Konmè
   lè nou ka pitité
   nou ka pitité !
   Asifi yonsèl adan-nou asi dilmil
   rivé chapé
   é aprésa tout désandans a-y
   mansousyé pwazon-lasa,
   é sé la nou wou ka pitité !

Jannton:

- Eben monchè Konpè, sé menm déba
   menm konba pou nou lafanmi Jannton osi ou sav !

Jako:

- E kimoun ka rété bèkèkè adan tousa ?

Jannton é Jako (ansanm-ansanm):

- Sé sé nonm-la ! 
   Abo fè
   abo di
   yo pé ké janmé rivé pitité kon nou ka pitité !
   E pwazon a-yo la pa bon pou yo nonpli !

- Konpè !

- Konmè !

- A nenpòt solèy !

Hector Poullet,
Kapèstè Bèl Dlo,
Juliet 2013.

Notes

  • On tipawòl kréyòl ka di “Ou pa ka brilé kaz a-w pou déotwa pis ou ni an kabann a-w”
     
  • Jako, charançon du bananier (Cosmopolites sordidus)
     
  • Jannton, hanneton du bananier (Phyllophaga pleei)

crabe

 Viré monté