Potomitan

Site de promotion des cultures et des langues créoles
Annou voyé kreyòl douvan douvan

Gwadloup

Jan siklòn ka fèt si lanmè Atlantik

Nathalie MICHALON
docteur en Sciences de l'Univers
de l'Université des Antilles et de la Guyane

siklòn

Chofé-Monté-Désann

Siklòn 1
 
Lè i ka monté, i ka
vin pi fwèt é pi lou
fleche
I ka pati si koté
fleche
 
fleche
Dlo cho la ka monté
I ka plonjé désann
an fon a kannari la
fleche
   
Dlo la ki an fon a kannari la pi cho
é pi flo
   
Sé mouvman la sa ka fèt èvè chalè ki
chofé-monté-désann la.
Sé menm biten ka fèt adan lè la si latè
pou niyaj pé fèt.
 
siklòn

Jan niyaj ka fèt

siklòn 
siklòn

Lékwatè météwolojik

Globe
siklòn

Siklòn si lanmè Atlantik

siklòn
On pati a sé siklòn la ka fèt ora lilèt Kap-Vè pou yo woumonté
pa koté Karayib é Zétazini. On dòt pati pé fèt ora sé lilèt a Karayib la menm.

 
siklòn

Kondisyon pou siklòn pé fèt

Dlo a lanm è la dw è t cho pas é 26 ° C si o mwens an wòtè a 50 m dlo.

fleche

Lè la plen èvè dlo é ka chofé-monté-désann onlo.

fleche

Pa ni onlo diférans antrè van ki an wò a latmosfè é van ki ora a latè.

fleche

Siklòn pa ka fèt pi ba ki 5° Nò.

siklòn

Déprésyon twopikal

siklôn 
siklòn

Siklòn-la

siklôn

Sé an masonn niyaj a zyé a siklòn la, van la pi fò.

siklòn

Gwo vag a siklòn

siklòn

Ti lévé a lanmè la o mitan a zyé a siklòn la, sé li ki koumansman a gwo vag a siklòn.
Kon pou on tsounami, o mitan a lanmè, vag la pé lonji tout kò ay.
Rivé ora latè, i pa ni plas ankò. Dlo la ka monté on sèl kou.

siklòn

Gwo vag a siklòn

siklòn

Dlo la ka monté on sèl kou.

siklòn

Fen a lèson la

Images en partie de Sciences et Vie Junior, n°172, janvier 2004, p. 26-27.

Dean août 2007
Après le passage de l'ouragan Dean, 18 Août 2007, Martinique. © Photo matinikphoto.com

Quelques liens

 

Viré monté