Konpè Kok e Konpè Kanna

Mézanmi krik
Mézanmi krak
Krak pou kanna la
Tèlman kanna pé pa fè hak
Krak osi pou konpè kok
Tèlman li menm pé pa fè kwik
Davwa a lè kilé
Zafè mélé
Yo pri adan on toumbélé
Yo paté vlé rivé jis la
Mi sé zong yo ka manjé jôd'la

Konpè kok ki lib an savann la
Ka fè bon é mové tan an tout bwa la
Sé li ki téka menné an tout léroz
E adan tout bal a gwo ka la
On jou maten i vin pasé
Adan on ti lizyè
An ba on touf hazyé
Ora on ti ma dlo ki la é ki tou plat
I ka vwè konpè kanna ki la é kon chat
Evè tout pitit a-y ki la ki ka planni
Manman kanna dèyè do a-y
Ka nétwayé bèl plimaj a-y

I menm konpè kanna ki la
Ka vivoté vivoté a-y
San menm krazé ti kakas a-y
Sé pitit la djé kon ti zotolon
Ka voltijé tout dlo anlè

Konpè kok ki ja pasé gwo lannwit
Kyoulé dèyè pou tout dlo la pa vin mouyé-y
Li menm ki ja pa ka
dakô pou lè-y mouyé
I pa vin kon ti zenga
I fè konpè a-y sign vin pou-y palé-y

Konpè kanna lonji bô a ma la
Pou janbé tè é ay kontré ti konpè a-y
Mézanmi krik
Mézanmi krak
Yo séré lé men
Yo séré lézèl
Yo séré lépat
Yo fè sa yo té pé
Yo touvé on jan pou di bonjou
Tèlman yo té kontan vwè yo
Konpè kok ka di kanna :
- Mé konpè ka'w fè konsa ?
Toultan mwen pé pasé
Ou toujou ka kouvè ti fanmi a'w
Kon manman poul ki tin poupoul

Adan bwa la monchè yo pa ka janmé kontré'w
On lo dôt bêt an savann la ka vwè'w
On ti tak tan
Ou toujou an ma dlo la
Ka papoté kon krapo la
Ou pa ka fè pon ti kosé, toujou présé

Konpè kanna ka di : - konpè
Mé si'w té sav konpè
Jan mwen menm patini gou
Mwen pa krazé mwen pa kagou
Ayen pa ka fè mwen soufè
Mé mwen pa fouti rété èvè zanmi
fô vwè !

Koko ka rélé
Ka ka ka ka'w ka di la monchè
Sé manman kanna ou pè konsa ?
Fô vou sôti
Fô'w anmizé'w osi
Gadé alè mwen ka rantré
Mwen sôti pasé on bèl swaré
Si'w té la pou té vwè sa
konpè
Jan mwen dansé tout jan dansé
Moun ki té la rété doubout pou té gadé
Tout sé pa la mwen plasé la

Mwen ka bwè mwen ka manjé
Mwen ka anmizé ti kô an mwen
An ba la tè patin plézi
Konpè mété on bon lespri
Dèmen swè mwen ké pasé chèché'w
Tini on bèl rèpriz aka bouhyèt
Tini bon tanbouyé
Pou fè gwo-ka palé
Palé tibwen kréyol
Anfen ou menm ké vwè
Jan menm, tou sa ki la
Pé pa rété pon jan doubout

Ou menm ké vwè jan'w ka volé an lè
Pou fè bonnè voyé zatrap
A tout lapenn a'w o zabwa
E ranmasé tout ti krazi a kè kontan
Pou éfasé sé tristès la
Ki ka griji figi a'w la
Mé jis gwo bèk kochi a'w la
Ké vin pli dwèt ou pli karé

Konpè kanna réponn
- Sé pa menm sa konpè
Sé pa ditou sa ou konprann la
Di sa é vwè sa sé dé
Ou pé ké jen pé imajiné
Poukwa an pé pa fè kon tout bèt
On sèl jan mwen ka alèz
Sé lè mwen rantré a kaz an mwen
Mwen ka di'w on ti biten
Sé pou vou sèl konpè
Pou vou tou sèl mwen ka di sa
Si'w vwè on jou sa répété
Mwen ké sav ki jan sa f
è palé

Konpé kok lévé kwèt a-y an lè
I ka twazé-y i ka réponn:
Ka ka ka ka'w ka di la konpè
Mwen sé moun ki ka palé ?
On mo sé on mo konpè
Pawôl' a'w péké répété
Ou pé sèten di sa konpè
Kwa jézi kwa mari
Mwen ka di'w sa mwen pa ka ri

Alôs konpè kanna pran san fwa a-y
I karé ba-y i ba'w:
-Toultan konpè mwen ka
Mwen ka mwen ka ka ka ka ka
Toultan si on talon
Patini rimèd mwen poko fè
Mwen ja bèkté tout vyé razyé
Mé awa konpè ayen pala
Pou soufè konpè mwen pa ka soufè
Mé mwen pé pa pli malfouti ki sa
Mézanmi Krik !

Konpè kok réponn
Tout bajôl a-y ka pann:
- Ko ko ko koman konpè ?
Ou pa fè yo opéré sa ?
Sa ka rivé mwen onlo osi
Mé apa jan la ou di sa la
Ka kaka'w ka di la konpè ?
Eben mwen ka konprann ka a'w la sa
Ou pé pa fè on pa san ou konsa ?
Eben fout !... Konpè mwen tin on ti lidé
Paré kô a'w konpè é astiké'w
Mwen kay prété'w on ti bouchon
Ou ké pé gadé-y dé-o-twa-jou
E tout biten ké maché byen
Tout biten ké blan kon nannan a koko
Jou la riv
é kanna mété
Konplé, hot-fôm é paspété
Konpè prété-y on fanmé klé
Konpè kok menm
Sé rèdengôt i menm mété

Yo a-y an bal rivé an bal
Konpè kanna ja byen dansé
Ka fè bôtzè é bon frazè
An tout mannyè
Tout da'm ja pri
Patin asé kanna pou fè madanm dansé
Ka fè sa i pé avan'y pati
Sitou pou fè konpè plézi

Mé lè'w gadé pou konpè kok, kok pa kontan
I rélé ; VIM ! Mézanmi !
Mézanmi krik !
I di - Misyé tin tout madanm an pyé
Sé yo ki té ka pôté mwen an lè
Apwézan jôdi jou gadé zafè
Mwen konsidéré mwens ki vètè
Mézanmi krik !
Mésyé zéda'm i rélé krak!
I rélé tout fôs a plim a-y :
- Tini on ti pawol ki di
(Woté chik an pyé a zanmi a'w
Sé li prèmyé kay mandé'w fè kous èvè-y)

Konpè kok vini fou
Tèlman misyé kolè
On gwenn a moutad
Pé ké menm pé pasé
Adan fal a-y kon ta kodenn

Lè-y vwè mwen sé konpè kanna
Ki pran lanmen adan bal la
Gwo ka ka tanbouyé
Mizik la ka rouklé
Kanna ka volé an lè
Li menm pa kasonjé
Ti konpè a-y ki ka
Tizi adan on kwen

ko
npè kok anki parèt
Kon totokraz i fésé pat a-y atè
I di arété bal la !
I bizwen rantré an kalôj a-y

Alôs bal arété, moun fin dansé
Yo ka atann kay ka pasé
konpè kok mété dé zèl an poch
Ka fè gwo do kon lè-y si woch
Evè i di konpè kanna:
- Konpè ban mwen bouchon an mwen !

Mézanmi Krik !

Konpè kanna vini fwèt !
I rété flijé kon soup a pyé
I vlé rouvè gran bèk a-y la
Mé agnak pa ka sôti adan

I pe pa konprann sé konpè a-y
Ki ka fè'y pasé on penn konsa
Mé non ! Mé non !
Konpè an mwen

E bèk a-y ka tranblé on son pa ka sôti
Dé zyé' a-y mété-y ka roulé
I touvé-y pli pè
Ki mon pè lè la pè fè'y pè
kok ka roulé:
Ban mwen bouchon an mwen konpè !
Sé pou mwen mwen rantré an kaz an mwen !
Kanna gadé douvan gadé dèyè
I ka di an didan a-y:
Tè la rouvè pou mwen rantré
Mwen fini mwen ka toufé
Gadé adan bab la konpè ka mété an la !
Mwen tin madam mwen tin zanfan
Gadé tibwen sa ka rivé mwen
Evè san a-y touné adan tèt a-y
I rété kalkilé, patin zanmi
Sèl biten
ki ka konté
Sé lè on nonm tini fanmi

Evè konpè kanna
Kyenn kouraj a-y a dé men
I kenbé kè é rédi bouchon a konpè kok
Pèsonn patini tan bat zyé
Kanna komansé rozé
Dépi mizisyen
Mêt a bal la
E tout da'm la
I rozé kok é tanbou la
E manjé la té toujou la
Tout moun chapé
Pou vin échoué
Asi dé pyé
Pou vin konté sa ki pasé
An ti swaré
Ki pa si mal pasé

Eloj VIRANIN