Kaz | Enfo | Ayiti | Litérati | KAPES | Kont | Fowòm | Lyannaj | Pwèm | Plan |
Accueil | Actualité | Haïti | Bibliographie | CAPES | Contes | Forum | Liens | Poèmes | Sommaire |
20. Février 2010 |
Jeu de mots
L'emploi du pronom indéfini...
Il était une fois quatre individus qu'on appelait Tout le monde - Quelqu'un - Chacun - et Personne.
Il y avait un important travail à faire, et on a demandé à Tout le monde de le faire.
Tout le monde était persuadé que Quelqu'un le ferait.
Chacun pouvait l'avoir fait, mais en réalité Personne ne le fit.
Quelqu'un se fâcha car c'était le travail de Tout le monde! Tout le monde pensa que Chacun pouvait le faire et Personne ne doutait que Quelqu'un le ferait.
En fin de compte, Tout le monde fit des reproches à Chacun parce que Personne n'avait fait ce que Quelqu'un aurait pu faire.
Moralité
Sans vouloir le reprocher à Tout le monde, il serait bon que Chacun fasse ce qu'il doit sans nourrir l'espoir que Quelqu'un le fera à sa place.
Car l'expérience montre que là où on attend Quelqu'un, généralement on ne trouve Personne!
Moi, je vais transférer ce message à Tout le monde afin que Chacun puisse l'envoyer à Quelqu'un sans oublier Personne...
An ti-kamo
Ba Fernan
Pa ni lontan di sa té ni kat boug Matinik ki té ni labitid bwè ti-fé yo bienkonmifo.
Non premiè a sé té TOUTMOUN. Yo té kriyé’y konsa pas i té bien épi tout moun, sof an sel moun. I pa té lé menm nonmen non’y.
Non déziem la sé té: ENTEL.
Twaziem la, yo té ka kriyé’y CHAKMOUN pas i té ka ba chak moun an, kont chajman’y lè yo té bizwen’y, mé i té ka di tout bel bonjou tou.
Kantapou dènié a, pèsonn pa té ka djè rivé tonbé dakò épi’y pas i té lé kontrifè TOUTMOUN avòté kon matrité, vet kon koklez. Sé bien pou sa misié té faché épi’y épi i pa té lé nonmen non’y. Yo kriyé’y: PESONN.
Té ni an koudmen pou fè asou twa ekta tè é lalin la té pres bon pou planté. Yo mandé TOUTMOUN fè’y. TOUTMOUN té sav ki ENTEL épi manniè annafè’y la té ké fè’y, i pa pran lapenn mélé.Pétet CHAKMOUN té ja fè’y.
Mé rivé o rézimé, PESONN ki pa té anvi trapé pies bab épi pies malpalan, pa pran lapenn mélé kò ‘y.
ENTEL lévé faché pas sé té travay TOUTMOUN. TOUTMOUN aprézan té ka kwè ki ENTEL té pé fè travay la. PESONN pa janmen pansé ki TOUTMOUN pa té ké mélé kòy.
An final di kont, si sé pa té lengratitid pa té ké ni riproch. TOUTMOUN riproché ENTEL pas PESONN pa té fè sa CHAKMOUN té pé fè.
Moralité
Akondi poveb la: «met koumandé chien, chien koumandé latjé’y».
Man pa lé riproché TOUTMOUN. Sa té ké bon si CHAKMOUN ka fè sa i ni pou fè san atann anlè lespwa mal papay ENTEL kip é fè’y a la plas li.
Mwen ka vréyé mesaj tal ba TOUTMOUN pou CHAKMOUN vréyé’y ba ENTEL.
Ga sa: pa oubliyé PESONN pas i pé ké kontan.
Jid
14.02.2010